Huis van het boek – CLS Topaz | Een museum met een primeur!
Lees meer over dit interessante project hieronder, of download de PDF hier: Huis van het Boek.
Museum Huis van het Boek is gevestigd in het sfeervolle vroegere woonhuis van baron Van Westreenen van Tiellandt (1783-1848) en richt zich op het geschreven en gedrukte boek in het heden en verleden. De uiterlijke vorm en ontwikkeling van de vormgeving van boeken staat daarbij centraal. Het museum organiseert circa vier maal per jaar tijdelijke tentoonstellingen over zowel het oude als het nieuwe boek.
Om deze tentoonstellingen te vullen met zo goed mogelijk behouden stukken worden er diverse maatregelen getroffen om de oude boeken te conserveren en te restaureren. Zo worden nieuw verworven archivalia schoongemaakt en verpakt in zuurvrije omslagen en dozen, en waar nodig door een papierrestaurator behandeld. Veel originele ontwerpen dateren uit het pre-digitale tijdperk en werden met de schaar en de lijmpot (of plakband) in elkaar gezet. Met het opdrogen van de lijm dreigt de integriteit van deze stukken verloren te gaan. Daarnaast worden oudere en kwetsbare banden de komende jaren voorzien van een omslagdoos, om verdere achteruitgang van de conditie tegen te gaan.
Om de kwaliteit van de tentoongestelde archivalia verder te behouden heeft het museum in de achterzaal bij een vaste tentoonstelling de verlichting vervangen. Hiervoor heeft het museum de firma 50LUX Lichtontwerp en Advies benaderd, dat de nieuwste armaturen op de markt heeft toegepast in dit historierijke museum, geleverd door Lichtpunt. 50LUX heeft in dit museum al aan een tijdelijke tentoonstelling mogen werken. Aan de hand daarvan is het gesprek op gang gekomen voor de nieuwe verlichting in de achterzaal.
Bij hun zoektocht naar de best passende verlichtingsoplossing voor de kwetsbare tentoonstellingsstukken hebben ze in gesprek met de klant gekeken naar diverse opties in zowel een nieuwe indeling van de 3 fase rail, als type LED armaturen, welke een lange levensduur en een hoge kleurechtheid moesten hebben. Hier hebben zij zelf de eisen voor een zoombaar armatuur met de mogelijkheid voor accessoires aan toegevoegd. Vervolgens hebben ze middels demo’s met verschillende armaturen en kleurtemperaturen gekeken hoe de stukken het beste uit zouden komen.
Hieruit is een nieuw geplaatste rail gekomen, waarin 50LUX de CLS Topaz heeft toegepast, een armatuur dat nieuw is in het brede assortiment van CLS. Deze armaturen serie biedt oneindige mogelijkheden aan lichtontwerpers om een ruimte precies naar wens te kunnen verlichten, met 4 varianten, 7 besturingsmogelijkheden en diverse accessoire opties, waaronder een profile accessoire met ‘messen’, om het licht perfect te kunnen snijden. De firma geeft aan vaker en graag met CLS armaturen te werken: ‘Wij werken al jaren met CLS producten en doordat er vaak gesprekken zijn met gebruikers, zoals wij, zie je dat terug in de producten die op de markt zijn. De kwaliteit heeft zich door de jaren bewezen. Kortom benaderbaar en betrouwbaar.’
In dit project is er gekozen voor 70 stuks CLS Topaz Zoom armaturen met een kleurtemperatuur van 3000K en het besturingssysteem Casambi via Bluetooth, waarmee de lichtontwerpers de verlichting in kunnen laten faden wanneer bezoekers de ruimte in lopen. In tegenstelling tot de alom bekende CLS Jade Serie biedt de CLS Topaz Serie een lager vermogen, wat in deze ruimte een betere uitkomst gaf op de kunstwerken en vond het museum het in deze ruimte een esthetisch armatuur. 50LUX: ‘In een test met een aantal andere merken bleek qua lichtkleur de Topaz het het beste te doen op de kunst in deze ruimte. Een mix van schilderkunst, munten, boeken en fossielen.’
De keuze op het besturingssysteem Casambi is gevallen door de wensen vanuit het museum. 50LUX: ‘Het museum wilde meer keuze in lichtstanden en dat wanneer er geen bezoekers in de ruimte zijn dat het licht uit gaat. Naast dit voordeel was Casambi de enige makkelijke mogelijkheid voor meer schakel mogelijkheden zonder aanpassingen aan de bestaande e-installatie.’ Dit is niet alleen een energiezuinigere aanpak, die het energieverbruik en daarmee de kosten en de carbon footprint van het museum significant verlaagt, maar ook een die in grote mate bijdraagt aan het behoud van de collectie. LED armaturen produceren aanzienlijk minder warmte dan de voorheen geïnstalleerde traditionele halogeen lampen en door het uitschakelen van de verlichting wanneer er geen bezoekers in de ruimte aanwezig zijn, wordt de collectie zoveel mogelijk behouden. Vooral het volledig ontbreken van UV-straling is een enorme verbetering! UV-straling was het meest destructieve bestanddeel van halogeenlampen.
Hoewel de lichtontwerpers de vrijheid kregen in dit monumentale pand om de 3 fase rails opnieuw te plaatsen bleef dit een uitdaging. 50LUX: ‘Het cassette plafond dicteerde de rail in combinatie met de oude plek van de rail en waar er spanning reeds aanwezig was in het plafond. Dit alles om sloopwerk echt te voorkomen. Je weet van tevoren niet wat je boven in het plafond tegenkomt, maar we zijn tot een mooie plaatsing gekomen.’ Daarnaast geeft de firma aan dat er in de ruimte een aantal schilderijen echt heel hoog hangt, wat maakt dat er snel reflecties ontstaan. In combinatie met het plafond kan de rails niet altijd op de gewenste plek geplaatst worden, de plek waar de reflectie het minste is. In dit geval is dat recht voor de kunst en bij binnenkomst wel prima gelukt om het reflectievrij te belichten.
Het mooiste van dit project vonden de ontwerpers het resultaat: ‘Het is een ruimte waar echt winst te behalen viel met nieuwe verlichting. Je ziet dus veel resultaat van je werk. Het is een plek waar serieus werd gekeken naar de oplossingen vanuit de klant en we samen tot een mooi eindresultaat konden komen. De mix van allerlei objecten is dan mooi een bonus.
Het eindresultaat is precies wat wij hadden gehoopt. Het is fijn dat er een modern systeem is opgehangen zonder dat het opvalt dat er armaturen anno nu in een heel oud pand hangen.’ Ze geven aan alleen maar positieve reacties gekregen te hebben op hun werk, vanuit het museum en haar (oud)medewerkers. ‘Het leeft echt dat er iets aan gedaan is. De kunst is eindelijk weer zichtbaar.’
